Dlaczego alkoholik może być agresywny?

Osoby, które sięgają po alkohol jedynie sporadycznie, z reguły przyznają, że wprowadza je on w pozytywny nastrój. Trudno jednak nie zauważyć tego, że nadmierne spożywanie alkoholu wyraźnie sprzyja zachowaniom agresywnym. Zjawisko to możemy zaobserwować nie tylko u osób uzależnionych, u nich jednak jest widoczne najlepiej choćby dlatego, że alkohol spożywany zbyt często jest stałym elementem ich życia. Naukowcy już od lat starają się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak się dzieje.

Nie tylko przemoc fizyczna – jak zdefiniować agresję

Choć agresja występująca u alkoholików nie jest czymś oczywistym, nie da się ukryć tego, że występuje u nich znacznie częściej niż u osób, które nie spożywają alkoholu w nadmiarze. Statystyki informują o tym, że problem jest częściej widoczny u nadużywających alkoholu mężczyzn, coraz głośniej mówi się jednak i o tym, że nie omija kobiet. Co warte podkreślenia, mówiąc o agresji nie powinniśmy interpretować jej wyłącznie jako bezpośredni atak fizyczny. Jej definicja jest znacznie bardziej złożona, niebezpieczne mogą być bowiem również groźby kierowane pod adresem innych osób, akty wandalizmu oraz znęcanie się psychiczne nad osobami z najbliższego otoczenia.

W poszukiwaniu źródeł

Jak wytłumaczyć agresję występującą po alkoholu, skoro często pojawia się ona u osób, które na trzeźwo są niebywale spokojne i opanowane? Wiele wskazuje na to, że odpowiadają za nią zmiany w mózgu, do których dochodzi, gdy alkohol jest spożywany w zbyt dużych ilościach. Gdy jesteśmy trzeźwi, przeważnie nie mamy problemu z ocenianiem położenia, w jakim się znajdujemy, w racjonalny sposób. Pozwala nam to na kontrolowanie tego, jak się zachowujemy. Niestety, alkohol sprawia, że mózg wywołuje zachowania impulsywne. Pozwala na agresję nawet, jeśli nie jest ona uzasadniona. Proces przetwarzania informacji oraz bodźców ulega zaburzeniu, dochodzi przy tym również do upośledzenia tak zwanej uczuciowości wyższej. Pojęcie sprowokowania jest u alkoholika trudne do racjonalnego wytłumaczenia właśnie dlatego, że osoba uzależniona nie odczuwa już empatii i ma problem z wcielaniem w życie obowiązujących w jej otoczeniu norm społecznych.

Mówiąc o przyczynach agresji u alkoholików obojga płci, nie można zapomnieć także o tym, że w dużej mierze wpływa na nie gospodarka hormonalna. Gdy zmniejsza się poziom serotoniny, pojawia się drażliwość i nadpobudliwość. Wzrost agresji bywa też tłumaczony wyższym poziomem testosteronu.

Agresja a oczekiwania społeczne

Bardzo często zapominamy o tym, że jako społeczeństwo mamy wypracowany pewien schemat postępowania charakterystyczny dla osób znajdujących się pod wpływem alkoholu. Zakładamy więc, że osoby te będą bardziej skłonne do zachowania nieodpowiedzialności, od kobiet oczekujemy zaś również większej otwartości, również na przygody seksualne. Agresja może więc pojawić się także dlatego, że współuczestnicy libacji z jakiegoś powodu nie chcą spełniać tych oczekiwań. Bywa i tak, że alkohol intensyfikuje wspomnienia, które dotyczą traumatycznych przeżyć. Nie brakuje również osób uważających, że agresja po alkoholu może mieć w niektórych przypadkach podłoże genetyczne.