Informacje

4 sposoby na zmianę życia - jak uwolnić się od wstydu związanego z uzależnieniem

10 kwietnia 2022 0

Wstyd jest jak więzienie. Ale więzienie, na które zasłużyłeś, ponieważ coś jest z tobą nie tak. ~ Brené Brown

Czy masz tendencję do odczuwania większego poczucia winy czy wstydu, kiedy czujesz, że zrobiłeś coś złego?

Książka Brené Brown, Myślałem, że to tylko ja opowiada o wstydzie i o tym, jak wpływa on na nasze życie. Szczególnie interesujący wydał mi się jej rozdział o uzależnieniach.

Wszyscy w pewnym momencie naszego życia odczuwamy wstyd. W każdej sytuacji reagujemy albo wstydem, albo poczuciem winy. Czujemy się wtedy upokorzeni i niekomfortowo z powodu czegoś, co zrobiliśmy źle. Tracimy szacunek do samych siebie. Możemy czuć się zawstydzeni i zażenowani, możemy chcieć się wycofać i pobyć sami.

Uzależnienie i wstyd idą w parze. Trudno jest zrozumieć, gdzie zaczyna się jedno, a kończy drugie. Uzależnienie sprawia, że czujemy się bezsilni, odizolowani i niegodni, kiedy nasze dzieci mają problemy. Istnieje silne poczucie tajemnicy i milczenia na temat zaburzeń związanych z używaniem substancji. Łatwiej jest się ukrywać i nie mówić o tym.

Wszyscy doświadczamy wstydu. Jest to emocja absolutnie uniwersalna. ~ Brené Brown

Dzieci już we wczesnym wieku mogą zacząć odczuwać przewagę jednej emocji nad drugą. Wpływ rodziny odgrywa ważną rolę w tym, jak dziecko postrzega siebie. Zawstydzanie lub poniżanie kogoś nie zmienia jego zachowania.

Dziecko, które odczuwa wstyd, może zacząć zachowywać się dziwnie lub zamknąć się w sobie, ponieważ wstyd staje się częścią jego natury. Jeśli dziecko jest wielokrotnie upokarzane przez kogoś, na kim się wzoruje, może to często przerodzić się we wstyd. Należy często dawać dziecku do zrozumienia, że w gruncie rzeczy jest ono dobrą, zdolną osobą. Można mu wtedy przypomnieć, że jego postępowanie jest niedopuszczalne lub niewłaściwe. Takie podejście daje dziecku zdrowsze spojrzenie na świat, a nie całe życie pełne zmagań.

Większość z nas jest wdzięczna rodzicom, którzy nauczyli nas, że otwartość i wrażliwość na to, jak świat wygląda w oczach innych, pomaga nam uniknąć wstydu.

Kiedy czujemy się winni, mówimy sobie: "Zrobiłem coś złego". Poczucie winy dotyczy naszego zachowania, a my skupiamy się na danym zachowaniu. Na przykład, jeśli nie zdążyliśmy do pracy, bo zostaliśmy w niej do późna po alkoholu, możemy pomyśleć, że możemy stracić pracę. Rozwiązalibyśmy problem, naprawili błąd i poszli dalej.

Wstyd to: "Jestem zły". Kiedy odczuwamy wstyd, dotyczy on tego, kim jesteśmy, i mówimy sobie, że jesteśmy złym człowiekiem z powodu tego, co zrobiliśmy. W tym samym przykładzie, jeśli nie zdążyliśmy do pracy z powodu przepitej nocy, stajemy się przytłoczeni, nie potrafimy rozwiązywać problemów i nie możemy planować, jak inaczej postąpić. Utknęliśmy w miejscu, jesteśmy odłączeni i nie możemy ruszyć do przodu. Możemy wtedy powtarzać to zachowanie, aby pozbyć się wstydu.

Wstyd zmusza nas do przykładania tak dużej wagi do tego, co myślą inni, że zatracamy się w procesie próbowania spełnienia oczekiwań innych. Myślimy o sobie jako o osobach wadliwych. Czujemy się ułomni i niegodni akceptacji lub przynależności.

Osoby, które mają większą skłonność do odczuwania wstydu niż poczucia winy, są bardziej narażone na uzależnienie.

A kiedy już jesteśmy uzależnieni, odczuwamy wstyd z powodu naszego uzależnienia. Jest to błędne koło, które trudno zmienić, ale nie jest to niemożliwe. Jak wiemy, wiele osób wyleczyło się z uzależnienia i prowadzi zdrowe, satysfakcjonujące życie.

Uważam, że moja droga do wyzdrowienia jest jednym z największych darów w moim życiu. ~ Brené Brown

Używanie substancji przez członka rodziny ma często negatywny wpływ na trzech lub czterech członków rodziny. Uważają oni, że to na nich spoczywa obowiązek utrzymania sprawnego funkcjonowania rodziny, co może jeszcze bardziej pogorszyć sytuację. Wynikające z tego zachowanie rodziny, która stara się wszystko naprawić, może być równie szkodliwe, jak pierwotny problem uzależnienia, który rodzina starała się rozwiązać.

Dlatego ważne jest, aby szukać pomocy z zewnątrz, gdy członek rodziny jest uzależniony.

Ludzie, którzy mają tendencję do odczuwania wstydu, mogą się zmienić i nauczyć się poczucia winy, które jest zdrowszą emocją.

Oto cztery sposoby na to, by stać się bardziej odpornym na wstyd.

Odwaga

Nie ma potężniejszej relacji niż ta, która istnieje między strachem a wstydem. Wstyd prowadzi do strachu, a strach do wstydu. Kiedy obawiamy się odłączenia, zaczynamy bać się wielu rzeczy. Opowiedzenie innym naszej historii uzależnienia i wszystkiego, przez co przeszliśmy, wymaga odwagi. Kiedy to zrobimy, przybliża nas to do pozbycia się wstydu i ponownego nawiązania kontaktu z innymi ludźmi.

Połączenie

Uzdrawiamy poprzez kontakty z innymi. Kontakt z innymi osobami w podobnej sytuacji, np. uzależnienia, pozwala nam wspierać się wzajemnie i uczyć się na podstawie doświadczeń innych. Dzięki połączeniu tworzymy sieć społeczną i zyskujemy siłę, kiedy spotykamy innych w tej samej sytuacji. Przechodzimy od bycia odłączonym do bycia połączonym z innymi.

Współczucie

Jest to niezbędny element odczuwania empatii. Jesteśmy gotowi wysłuchać czyjegoś bólu. Nie musimy urodzić się współczujący. Bycie wyrozumiałym i kochającym dla innych jest zobowiązaniem, które możemy podjąć. Bądźmy gotowi praktykować słuchanie i rozumienie bolesnych historii innych osób. Możemy odczuwać współczucie dla cudzej historii, jeśli zaakceptowaliśmy naszą historię ze wszystkimi jej wadami. We współczuciu nie chodzi o uzdrowienie drugiej osoby. Współczucie polega na tym, że dwie podobne osoby słuchają siebie nawzajem.

Empatia

Reagowanie na innych w sposób zrozumiały i pełen troski jest najsilniejszym lekarstwem na wstyd. Bycie empatycznym pozwala nam wykorzystać własne doświadczenia, by nawiązać kontakt z historią, którą ktoś się z nami dzieli, a także zobaczyć, usłyszeć i wczuć się w sytuację drugiej osoby. Kiedy rozumiemy, podzielamy uczucia innych lub stawiamy się w czyjejś sytuacji, nawiązujemy głębszą więź. Osoby, które potrafią oprzeć się poczuciu wstydu, potrafią zarówno dawać, jak i otrzymywać empatię.

Wniosek z tego taki, że empatia jest niezbędna do budowania znaczących i opartych na zaufaniu relacji, czego wszyscy pragniemy i potrzebujemy.

Warto przeczytać: